Bệnh vẩy nến (Psoriasis) được biết đến từ lâu và là một trong những bệnh da thường gặp ở Việt Nam cũng như nhiều nước trên thế giới. Theo thống kê, tỷ lệ bệnh vẩy nến ở mức độ khác nhau phụ thuộc tùy từng vùng, từng châu lục, song nó dao động trong khoảng 1-3% dân số.
images (24)
bệnh vẩy nến
Mặc dù đã được nghiên cứu từ lâu, song cho đến nay nguyên nhân và sinh bệnh học của bệnh vảy nến vẫn còn nhiều điều cần phải nghiên cứu . Trong những năm gần đây, nhiều nhà nghiên cứu cho rằng bệnh liên quan đến rối loạn miễn dịch và yếu tố di truyền. Ngoài ra một số yếu tố có ảnh hưởng, kích thích và làm bệnh tiến triển nặng hơn cũng được đề cập. Đó là các yếu tố: Stress, nghiện bia, rượu, thuốc lá, nhiễm trùng, rối loạn nội tiết, rối loạn chuyển hóa, khí hậu, môi trường…
Nhưng chắc chắn rằng bệnh vẩy nến sẽ không bị lây lan như các bệnh ngoài da khác.
1. Biểu hiện của bệnh vảy nến là gì ?
Tổn thương da: là triệu chứng thường gặp và điển hình nhất cụ thể như ngứa dát đỏ vùng da bị tổn thương có vẩy trắng dày phủ trên bề mặt,có nhiều lớp xếp chồng lên nhau rất rễ bong và giống như giọt nến nên được gọi là “vẩy nến “.Kích thước vẩy nến to nhỏ khác nhau với đường kính 1-20cm hoặc lớn hơn.
Vị trí : vùng tì đè, hay cọ xát như: khuỷu tay, đầu gối, rìa tóc, vùng xương cùng, mông. Tuy nhiên sau một thời gian tiến triển các thương tổn có thể lan ra cơ thể .
vay-nen-o-khuyu-tay
vẩy nến ở khuỷu tay
Tổn thương móng : Có khoảng 30% – 40% bệnh nhân nhân bị tổn thương móng tay, móng chân. Các móng ngả sang màu vàng đục, có các chấm lỗ rỗ trên bề mặt. Có thể móng dày, dễ mủn hoặc mất cả móng.
ton-thuong-mong
tổn thương móng
Tổn thương khớp : Tỷ lệ khớp bị thương tổn trong vẩy nến tùy cơ địa từng người. Biểu hiện hay gặp nhất là viêm khớp mạn tính, biến dạng khớp, cứng khớp, lệch khớp, bệnh nhân cử động đi lại rất khó khăn …Nhưng chỉ có một số trường hợp có thương tổn về khớp năng nhất là khớp gối và cột sống .
2. Vẩy nến có bao nhiêu thể ?
Tùy theo tính chất, đặc điểm lâm sàng, người ta chia vẩy nến làm 2 thể chính: Thể thông thường và thể đặc biệt.
+Thể thông thường : dựa vào vị trí ,kích thước vùng thương tổn (đồng tiền,thể giọt,thể mảng,vẩy nến ở đầu,vẩy nến đảo ngược…..
+Thể đặc biệt thì ít gặp nhưng nặng sẽ khó điều trị hơn. Đó là các thể: thể mủ,thể móng khớp. thể đỏ toàn thân
3. Bệnh tiến triển trong bao lâu ?
Nếu bị Bệnh vẩy nến thì bệnh kéo dài lâu và bị nhiều đợt .Sau một thời gian điều trị bệnh ổn định, nhưng nếu không duy trì chế độ điều trị, sinh hoạt, làm việc không hợp lý thì các thương tổn lại tái phát.Và chưa có một phương pháp nào điều trị đặc hiệu khỏi hoàn toàn bệnh vẩy nến.
4. Điều trị bệnh vẩy nến như thế nào ?
Tuy nhiên trong những năm gần đây nhiều thuốc mới đã được áp dụng để điều trị toàn thân và tại chỗ có tác dụng rất tốt, bệnh ổn định lâu dài.
+ Điều trị tại chỗ dùng thuốc mỡ nó tác dụng bình thường hóa quá trình sừng hóa của da:
•mỡ Salicyles 2% ,3%,5% có tác dụng bong vẩy ,mọc sừng .
•mỡ có chứa Corticoid : Eumovate,diorosalic,…có tác dụng chống viêm rất tốt ,thương tổn mất rất nhanh.Tuy nhiên không nên lạm dụng bôi nhiều và lâu ngày thì rất rễ gây biến chứng làm bệnh nặng hơn .
+ Điều trị toàn thân:
Có thể dùng các thuốc như:Vitamin A axit: Soritane, Tigasone…Methotrexate.Cyclosporin…
Các thuốc này có tác dụng rất tốt, nhưng có thể xảy ra nhiều tác dụng phụ như : có thể gây quái thai, hạ bạch cầu, rối loạn chức năng gan, thận, …
Vì vậy cần được phải thực hiện đúng theo chỉ định của bác sĩ trong suốt quá trình điều trị .
+ Trị liệu bằng ánh sáng (Phototherapy)
Có thể phối hợp các phương pháp trên với chiếu tia cực tím có bước sóng khác nhau (UVA, UVB) cũng có kết quả rất tốt và kéo dài thời gian ổn định bệnh.
Đặc biệt hiện nay phương pháp PUVA (Psoralene Ultraviolet A) đang được áp dụng để điều trị bệnh vẩy nến các thể khác nhau và có kết quả cao.
+ Phương pháp sinh học (Biotherapy)
Trong những năm gần đây người ta đã tổng hợp được nhiều chất sinh học có tác dụng tốt trong điều trị bệnh vẩy nến như: Efanecept, Alefacept, Efalizumab, … Nhiều nước như Mỹ, Anh, Pháp, Uc… đã áp dụng phương pháp này và đạt kết quả tốt. Tuy nhiên phương pháp này rất tốn kém lại có một số tác dụng phụ nên chưa được áp dụng rộng rãi.
5. Tư vấn:
tu-van-va-dieu-tri-vay-nen
tư vấn và điều trị vẩy nến
Một điều vô cùng quan trọng là trong quá trình điều trị cần phải tư vấn cho bệnh nhân. Vì tiến triển của bệnh vẩy nến thất thường, dai dẳng nên cần khuyên bệnh nhân không được chủ quan, tự động bỏ thuốc khi thấy thương tổn đã giảm. Hướng dẫn bệnh nhân tuân thủ theo chế độ điều trị từng giai đoạn của bệnh, đồng thời phải hạn chế sử dụng chất kích thích như: bia, rượu, thuốc lá, tránh căng thẳng stress và điều trị triệt để các bệnh mạn tính khác nếu có.Nếu như bạn làm theo hướng dẫn của bác sĩ thì sẽ tránh được các biến chứng và bệnh không tái phát ổn định lâu dài .